Nota 26.3.3 Ryzyko rynkowe
Ryzyko stopy procentowej
Ekspozycja Grupy Azoty na zmiany stóp procentowych dotyczy głównie środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych, aktywów finansowych, jak również kredytów bankowych, pożyczek, faktoringu oraz leasingu, opartych na zmiennej stopie procentowej bazującej na WIBOR + marża i odpowiednio EURIBOR + marża w przypadku kredytów i faktoringu w EUR.
Poniższa tabela przedstawia profil podatności (maksymalną ekspozycję) Grupy na ryzyko zmiany stóp procentowych poprzez prezentację instrumentów finansowych w podziale według stałych i zmiennych stóp procentowych:
Wartość bieżąca 31.12.2015 |
Wartość bieżąca 31.12.2014 |
|
---|---|---|
Instrumenty o stałej stopie procentowej | ||
Aktywa finansowe | 646 962 | 300 823 |
Zobowiązania finansowe(-) | (218 957) | (5 483) |
428 005 | 295 340 | |
Instrumenty o zmiennej stopie procentowej | ||
Aktywa finansowe | 608 014 | 340 611 |
Zobowiązania finansowe(-) | (974 700) | (1 079 125) |
(366 686) | (738 514) |
Grupa nie zabezpiecza ryzyka zmian stopy procentowej, natomiast w celu dywersyfikacji wpływu ryzyka zmian stóp procentowych cześć kredytów bankowych zaciągnęła w 2015 roku według stałej stopy procentowej.
Pozostałe działania dotyczące ograniczenia ryzyka zmian stóp procentowych obejmują bieżące monitorowanie sytuacji na rynku pieniężnym. Część nadwyżki krajowych środków finansowych Grupy jest objęta usługą cash-poolingu wirtualnego i oprocentowana wg rynkowej stawki WIBOR 1M, a w pozostałej części krótkoterminowymi lokatami bankowymi oprocentowanymi według stóp rynkowych, na podstawie kwotowań rynkowych z dnia ich zawarcia.
W okresie objętym sprawozdaniem obserwowano stabilizację poziomu rynkowych stóp procentowych w 2015 roku na historycznie niskim poziomie, w związku z utrzymywaniem się zjawisk deflacyjnych, co miało korzystny wpływ na obniżenie średniego oprocentowania kredytów i pożyczek Grupy w roku 2015, ograniczając tym samym poziom kosztów odsetkowych ponoszonych od zobowiązań finansowych Grupy
Grupa przeprowadziła analizę wrażliwości instrumentów finansowych o zmiennej stopie procentowej na zmianę rynkowych stóp procentowych. W poniższej tabeli zaprezentowano wpływ, jaki miałoby zwiększenie i zmniejszenie stopy procentowej o 100 bp na wynik finansowy i na kapitały własne. Analiza została przeprowadzona przy założeniu, że wszystkie inne zmienne jak np. kursy wymiany walut pozostają niezmienione.
Analiza wrażliwości:(+/-)
Rachunek zysków i strat | Inne całkowite dochody | |||
---|---|---|---|---|
zwiększenia | zmniejszenia | zwiększenia | zmniejszenia | |
100bp | 100bp | 100bp | 100bp | |
31 grudnia 2015 | (3 667) | 3 667 | – | – |
31 grudnia 2014 | (7 385) | 7 385 | – | – |
Ryzyko kursowe
Ryzyko kursowe Grupy Azoty związane jest z transakcjami rozliczanymi przez Grupę w walutach obcych, obejmującymi ponad 1/2 przychodów oraz około 1/3 jej kosztów. Wahania kursowe mają wpływ na wielkość przychodów ze sprzedaży i koszty zakupu surowców. Umocnienie waluty krajowej ma negatywny wpływ na rentowność eksportu oraz sprzedaż krajową denominowaną w walutach obcych, a z kolei osłabienie waluty krajowej ma pozytywny wpływ na rentowność. Spowodowane wahaniami kursowymi zmiany przychodów z eksportu oraz ze sprzedaży krajowej wycenianej na bazie notowań rynkowych, częściowo są kompensowane poprzez zmiany kosztów importu surowcowego, zmniejszając w dużej mierze ekspozycję Grupy Azoty na ryzyko zmian kursów walutowych.
Grupa Azoty ogranicza istniejące ryzyko wynikające z ekspozycji walutowej netto poprzez stosowanie wybranych instrumentów i działań związanych z zabezpieczeniem przed ryzykiem kursowym w oparciu o bieżącą i planowaną ekspozycję walutową netto. Grupa wykorzystywała do zabezpieczenia pozycji walutowej w okresie sprawozdawczym w pierwszej kolejności hedging naturalny, transakcje faktoringu i dyskonta wierzytelności walutowych oraz uzupełniająco transakcje terminowe forward i korytarz walutowy. W 2015 roku Grupa posiadała przede wszystkim otwartą ekspozycję walutową netto w EUR stanowiącą 71 % (2014 rok: 63 %) całej ekspozycji oraz w pozostałej części 29% (2014 rok: 37 %) ekspozycję w USD, które były częściowo zabezpieczane (maksymalnie do poziomu 80 % planowanej ekspozycji netto).
Poniższa tabela przedstawia profil podatności Grupy na dzień bilansowy na ryzyko zmiany kursów walutowych poprzez prezentację instrumentów finansowych w podziale według walut, w których są one denominowane:
Ekspozycja bilansowa na ryzyko kursowe:
31 grudnia 2015 roku | EUR | USD | GPB |
---|---|---|---|
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe | 75 567 | 27 734 | – |
Środki pieniężne w walutach obcych | 26 105 | 17 331 | 1 |
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe(-) | (51 354) | (11 492) | (177) |
Zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek(-) | (64 130) | – | – |
Zobowiązania z tytułu leasingu, faktoringu i dyskonta(-) | (10 731) | – | – |
Kontrakty forward na sprzedaż waluty(+/-) | (99 339) | (12 374) | – |
Kontrakty pochodne na uprawnienia do emisji(+/-) | 678 | – | – |
Razem w danej walucie | (123 204) | 21 199 | (176) |
Wpływ wzrostu waluty o 5% na rachunek zysków i strat (w tys. PLN) | (15 598) | 4 135 | -51 |
Wpływ spadku waluty o 5% na rachunek zysków i strat (w tys. PLN) | 15 598 | (4 135) | 51 |
Wpływ wzrostu waluty o 5% na inne całkowite dochody (w tys. PLN) | (10 654) | – | – |
Wpływ spadku waluty o 5% na inne całkowite dochody (w tys. PLN) | 10 654 | – | – |
31 grudnia 2014 roku | EUR | USD | GPB |
---|---|---|---|
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe | 94 975 | 47 452 | |
Środki pieniężne w walutach obcych | 20 318 | 12 475 | 1 |
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe(-) | (65 103) | (33 600) | (43) |
Zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek(-) | (9 122) | (4 543) | – |
Zobowiązania z tytułu leasingu, faktoringu i dyskonta(-) | (16 174) | – | – |
Kontrakty forward na sprzedaż waluty(+/-) | (28 750) | (6 755) | – |
Kontrakty futures na uprawnienia do emisji (+/-) | 3 844 | – | – |
Razem w danej walucie | (12) | 15 029 | (42) |
Wpływ wzrostu waluty o 5% na rachunek zysków i strat (w tys. PLN) | (3) | 2 635 | (9) |
Wpływ spadku waluty o 5% na rachunek zysków i strat (w tys. PLN) | 3 | (2 635) | 9 |
Wpływ wzrostu waluty o 5% na inne całkowite dochody (w tys. PLN) | – | ||
Wpływ spadku waluty o 5% na inne całkowite dochody (w tys. PLN) | – |
Rachunek zysków i strat | Inne całkowite dochody | |||
---|---|---|---|---|
wzrost kursów walut obcych 5% |
spadek kursów walut obcych 5% |
wzrost kursów walut obcych 5% |
spadek kursów walut obcych 5% |
|
31 grudnia 2015 | (11 514) | 11 514 | (10 654) | 10 654 |
31 grudnia 2014 | 2 624 | (2 624) | – | – |
Ryzyko zmian cen surowców, wyrobów, usług
W celu ograniczenia ryzyka w tym zakresie, podejmowane są działania mające na celu zawieranie w kontraktach sprzedaży zapisów „symetrycznych” do zawartych w kontraktach zaopatrzenia (np. zapisy odwołujące się do notowań ICIS-LOR).